Banco de Datos

Patrimonio Mundial

LEXISLACION AREAS PROTEXIDAS: Patrimonio Mundial, Natural e Cultural (*)


1.- Patrimonio Mundial Cultural e Natural
 
Convención sobre a protección do Patrimonio Mundial, Cultural e Natural (Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage), adoptada pola Conferencia Xeral da UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) na sua XVII reunión celebrada en París (16/11/1972). UNESCO. (Descarga: UNESCO).
 
A aplicación da Convención do Patrimonio Mundial facilítase a través das Directrices Prácticas para a implementación da Convención (Operational Guidelines for the Implementation of the WHC), que definen os procedementos relativos as novas inscricións, protección de sitios, incorporacións na Lista de Patrimonio Mundial en Perigo e a subministración de asistencia internacional no marco do Fondo do Patrimonio Mundial.
 
A Convención está regulada polo Comité do Patrimonio Mundial co apoio do Centro do Patrimonio Mundial da UNESCO, a secretaría da Convención e os tres órganos consultivos de carácter técnico do Comité do Patrimonio Mundial: International Union for Conservation of Nature (IUCN), International Council on Monuments and Sites (ICOMOS), que respectivamente proporcionan ao Comité do Patrimonio Mundial avaliacións do Sitios naturais e culturais nomeados. O tércer órgano consultivo é o International Centre for the Study of the Preservation and Restoration of Cultural Property (ICCROM), unha organización intergobernamental que proporciona ao Comité o asesoramento de expertos en conservación de sitios culturais, así como en actividades de capacitación
 
A International Union for Conservation of Nature (IUCN), é o órgano consultivo sobre Patrimonio Natural, supervisa os sitios inscritos e avalía os sitios propostos para incorporarse a Lista do Patrimonio Mundial, de conformidade cos criterios naturais de selección pertinentes (vii) - (x).
 

1.1.- The Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention (WHC).
 
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/00/2017). 41 COM 11. Descarga: English * French * Portuguese
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/00/2015). 39 COM11. Descarga: English * French
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/00/2013): 37 COM 12I * 37 COM 12II. Descarga: English * French * Portuguese
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/07/2012): 36 COM 13I * 36 COM 13II. Descarga: English * French
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/05/2012). Descarga: Portuguese
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/11/2011). 35 COM 13 * 34 COM 13 * 33 COM 13. Descarga: English * French
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/05/2011). Descarga: Spanish
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC ( (00/07/2010). Descarga: Portuguese
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/01/2008). 32 COM 13 * 31 COM 18B * 31 COM 13A * 30 COM 8D.1 * 30 COM 8D.2. Descarga: English * French
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/02/2005). 6 EXTCOM 5.1. Descarga: English * French * Spanish * Portugese
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/07/2002). Provisional Revision. 2002 Comm. Descarga: English
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/03/1999. 1998 Comm. Descarga: English
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/03/1999. Changes to the 1997 Guidelines. Descarga: English
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/02/1997). Reimpreso 00/02/1998. 1996 Comm. Descarga: English
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/02/1996). 1995 Bur. *1995 Comm. Descarga: English
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/02/1995). 1994 Bur. * 1994 Comm.
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/02/1994). 1993 Comm. Descarga: English.
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (27/03/1992). 1991 Bur. * 1991 Comm. Descarga: English
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/12/1988). 1983 Bur. * 1988 Comm. Descarga: English
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/01/1987). 1986 Comm. Descarga: English
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/01/1984). 1983 Bur. * 1983 Comm. Descarga: English
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/11/1983). 1982 Comm. Decarga: English
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/10/1980). 1980 Comm. Descarga English
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (17/07/1980). Revised text of the Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (21/04/1980). Revised text of the Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention.
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (00/00/1978). Adopted by the Committee at its first session and amended at its second session Descarga: English
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (20/10/1977). Descarga: English
  • Operational Guidelines for the Implementation of the WHC (30/06/1977). Descarga: English
 
1.2.- Listas del Patrimonio Mundial
 
1.2.1.- Criterios de selección dos sitios do Patrimonio Mundial
 
Ata finais de 2004, os sitios do Patrimonio Mundial seleccionáronse segundo 6 criterios culturais e 4 naturais. Coa adopción das Directrices operativas (Operational Guidelines) revisadas para a aplicación da Convención do Patrimonio Mundial, só existe un conxunto de 10 criterios. Estes criterios explícanse nas Directrices operativas para a aplicación da Convención do Patrimonio Mundial (Operational Guidelines) que, ademais do texto da Convención, é a principal ferramenta de traballo sobre o Patrimonio Mundial. Os criterios son revisados periodicamente polo Comité para reflectir a evolución do concepto de Patrimonio Mundial en si.
 

 
Para que un sitio sexa incluído na Lista do Patrimonio Mundial, debe posuír Valor Universal Excepcional (VUE), polo cal debe cumprir polo menos un dos dez criterios.
 
1.- Representar unha obra de arte do xenio creador humano,
2.- Testemuñar un intercambio de influencias considerable, durante un período concreto ou nunha área cultural determinada, nos ámbitos da arquitectura ou a tecnoloxía, as artes monumentais, a planificación urbana ou a creación de paisaxes,
3.- Achegar un testemuño único, ou polo menos excepcional, sobre unha tradición cultural ou unha civilización viva ou desaparecida,
4.- Constituír un exemplo eminentemente representativo dun tipo de construción ou de conxunto arquitectónico ou tecnolóxico, ou de paisaxe que ilustre un ou varios períodos significativos da historia humana.
5.- Ser un exemplo eminente de formas tradicionais de asentamento humano ou de utilización tradicional das terras ou do mar, representativas dunha cultura (ou de culturas), ou da interacción entre o home e a súa contorna natural, especialmente cando son vulnerables debido a mutacións irreversibles,
6.- Estar directa ou materialmente asociado con acontecementos ou tradicións vivas, con ideas, crenzas ou obras artísticas e literarias que teñan un significado universal excepcional. (Para o Comité, este criterio debería estar relacionado con outros criterios).
7.- Representar fenómenos naturais ou áreas de beleza natural e importancia estética excepcional.
8.- Ser exemplos eminentemente representativos das grandes fases da historia da terra, incluído o testemuño da vida, de procesos xeolóxicos en curso na evolución das formas terrestres ou de elementos  geomórficos ou  fisiográficos de moita significación.
9.- Ser exemplos eminentemente representativos de procesos ecolóxicos e biolóxicos en curso na evolución e o desenvolvemento dos ecosistemas e nas comunidades de plantas e animais, terrestres, acuáticos, costeiros e mariños.
10.- Conter os hábitats naturais máis representativos e máis importantes para a conservación in situ da diversidade biolóxica, comprendidos aqueles en os que sobreviven especies ameazadas que teñen valor universal excepcional desde o punto de vista da ciencia ou da conservación.
 
Ademais do Valor Universal Excepcional, o ben debe contar coas condicións de Integridade e Autenticidade. Así mesmo, debe ter un sistema de Protección e Xestión que garanta a súa salvagarda.
 
Integridade
 
Baixo esta condición mídese o carácter unitario e intacto do patrimonio cultural e/ou natural e dos seus atributos, onde se debe avaliar en que medida o ben posúe os elementos necesarios que expresan o seu  VUE, se contan co tamaño adecuado que permita a representación das características e os procesos que transmiten a importancia do ben. Así mesmo, Estes factores varían segundo o tipo de criterio ou criterios cos que cumpre a ben
 
Autenticidade
 
A condición de Autenticidade está ligada ao patrimonio cultural, e a través desta condición é que se proba se o ben, mediante diversos atributos como: forma e deseño, materiais, uso e función, localización, lingua e outras formas de patrimonio inmaterial, etc., exprésase dunha maneira fidedigna e crible. Por este motivo, a reconstrución de sitios arqueolóxicos ou históricos só se xustifica en circunstancias excepcionais e amparado por documentación, e de ningunha maneira por conxecturas.
 
Protección e xestión
Garántese que o VUE e as condicións de Integridade e Autenticidade ao momento de que o sitio é inscrito, para que estas manteñan ou melloren co pasar do tempo. Por tal motivo, o Estado Parte debe contar cunha serie de mecanismos de protección e xestión (leis, decretos, plans de manexo, entre outros) os cales garantan que ese sitio do Patrimonio Mundial ten o seu salvagarda a longo prazo garantida.
 

1.2.2.- Lista tentativa
 
Unha lista provisional é un inventario daqueles elementos do Patrimonio que cada Estado ten a intención de considerar para o nomeamento. As listas provisionais aprobada polos Estados son publicadas polo Centro do Patrimonio Mundial no seu sitio WEB e / ou en documentos de traballo para garantir a transparencia, o acceso á información e facilitar a harmonización das listas provisionais a nivel rexional e temático. A responsabilidade exclusiva do contido de cada Lista provisional recae no Estado Parte interesado. A publicación das listas provisionais non implica a expresión de ningunha opinión do Comité do Patrimonio Mundial ou do Centro do Patrimonio Mundial ou da Secretaría da UNESCO con respecto á situación legal de calquera país, territorio, cidade ou área ou dos seus límites.
 
  • Tentative List Submission Format. Descarga: English * French
  • Tentative List submission Format for Transnational and Transboundary Future Nominations. Descarga: English * French
  • Tentativa Lista del Reino de España: Enlace WHL-UNESCO

1.2.3.- Proceso de designación
 
Só os países que asinaron a Convención do Patrimonio Mundial, comprometéndose a protexer o seu patrimonio natural e cultural, poden presentar propostas de nomeamento de propiedades no seu territorio para ser incluídas na Lista do Patrimonio Mundial da UNESCO. Tras incluírse un espazo na Lista Provisional, as autoridades de cada Estado pon presentar as candidaturas de nomeamento que será enviada ao Centro do Patrimonio Mundial para a súa revisión e verificación. O Centro do Patrimonio Mundial traslada as candidaturas verificadas positivamente aos Comités Asesores para a súa avaliación ( IUCN, ICOMOS, ICCROM). Unha vez que un sitio foi nomeado e avaliado, corresponde ao Comité Intergobernamental do Patrimonio Mundial tomar a decisión final sobre a súa inscrición. Unha vez ao ano, o Comité reúnese para decidir que sitios inscribiranse na Lista do Patrimonio Mundial. Tamén pode diferir a súa decisión e solicitar información adicional sobre os sitios aos Estados signatarios da Convención
 
  • Format for the nomination of properties for inscription on the World Heritage List. UNESCO. Descarga: English.* French.
  • Format of a Statement of Outstanding Universal Value, and of a retrospective Statement of Outstanding Universal Value. UNESCO. Descarga: English * French.
  • Preparing World Heritage Nominations. UNESCO (Second Edition, 2011). Descarga: English * French * Portuguese * Spanish.
 
1.2.4.- Lista de Patrimonio Mundial
  • Información sobre a World Heritage List: Enlace WHL-UNESCO.
  • Nuevas incorporaciones (Enlace WHL-UNESCO).
  • Mapa interactivo (WHL-UNESCO)
  • Lugares de la Lista del Patrimonio Mundial en Peligro (Enlace WHL-UNESCO).
 
1.3.- Documentación
 
World Heritage in Europe Today,
 
A UNESCO publication, brings together the experience, challenges and success stories of the thousands of people who are directly involved with World Heritage in Europe - a region which accounts for close to half of the World Heritage List. Descarga: English * French
 
Reports for Europe and North America
 
At its 39th session in July 2015, the World Heritage Committee adopted the Second Cycle Periodic Report for Europe, one year after adopting the Second Cycle Periodic Report for North America. These detailed reports summarise the core outcomes of the Second Cycle of Periodic Reporting in the region and provide a unique insight into the state of conservation or properties across the region.
 
  • Report for Europe WHC-15/39.COM/10A. Descarga: English
  • Report for North America. WHC-14/38.COM/10A. Descarga: English.
  • Action Plan for Europe. WHC-15/39.COM/10A. Descarga: English.
  • Action Plan for North America. WHC-15/39.COM/10A. Descarga: English.
Textos básicos
 
  • UNESCO (2017). Basic Texts of the 1972 World Heritage Convention, Edition October 2017. Inclue: Convention concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage  (adopted in 1972). Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention (as revised in 2017). Rules of Procedure of the World Heritage Committee (as revised in 2015). Rules of Procedure of the General Assembly of States Parties to the Convention concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage (as revised in 2014). Financial Regulations for the World Heritage Fund (adopted in 1977). Descarga: English * French .
  • UNESCO (2006). Basic Texts of the 1972 World Heritage Convention. Edition 2006. Descarga: Portugues.
 
Outros documentos
 
Publicación periódicas.
  • ·The World Heritage Review. Enlace: WHR
  • ·World Heritage Paper Series. Enlace: WHPS
  • ·The World Heritage Newsletter. Enlace WHNL
  • ·Resource Manuals. Enlace: RM
 
2.- Patrimonio Natural
 
Consúltese os acordos internacionais, normativa europea, estatal e autonómica referente aos compoñentes da  xeodiversidad, biodiversidade e dos espazos naturais que se inclúen nas distintas seccións desta web.

 
3.- Patrimonio Cultural

 
3.1.- Acordos Internacionais

3.1.1.- Acordos e documentos oficiais da UNESCO sobre Patrimonio Cultural.
 
  • Convención sobre la protección y la promoción de la diversidad de las expresiones culturales (2005). Adoptada por la Conferencia General de la Organización de las Naciones Unidas para la Educación, la Ciencia y la Cultura, en su 33ª reunión, celebrada en París del 3-21/10/2005. (Descarga: UNESCO).
  • Convención para la salvaguardia del Patrimonio Cultural Inmaterial (2003). Adoptada por la Conferencia General de la Organización de las Naciones Unidas para la Educación, la Ciencia y la Cultura (UNESCO), en su 32ª reunión, celebrada en París del 29/09-17/10/2003. (Descarga: UNESCO).
  • Convención sobre la Protección del Patrimonio Cultural Subacuático (2001). Adoptada por la Conferencia General de la Organización de las Naciones Unidas para la Educación, la Ciencia y la Cultura (UNESCO), en su 31ª Reunión celebrada en París del 15/10-03/11/2001. (Descarga: UNESCO).
  • Convención sobre la protección del Patrimonio Mundial, Cultural y Natural (1972). Adoptada por la Conferencia General de la Organización de las Naciones Unidas para la Educación, la Ciencia y la Cultura (UNESCO), en su 17ª Reunión celebrada en París del 17/10-21/11/1972. (Descarga: UNESCO).

3.1.2.- Acordos internacionais promovidos polo Consello de Europa
 
  • Convention européenne pour la protection du patrimoine archéologique (révisée). La Valette (Malta), 16/01/1992. (Descarga: Consello de Europa).
  • Convention européenne pour la protection du patrimoine archéologique. Londres, 06/05/1969 (Descarga: Consello de Europa).
  • Convention culturelle européenne. Paris, 19/12/1954. (Descarga: Consello de Europa).
  • Convention-cadre du Conseil de l'Europe sur la valeur du patrimoine culturel pour la société. (Decarga: Consello de Europa).
     
3.2.- Disposicións, estratexias e plans da Unión Europea

3.2.1.- Normativa xeral
  • Tratado de la Unión Europea y Tratado de Funcionamiento de la Unión Europea. Versión Consolidada. DOUE 326, 26/10/2012 (Enlace: EUR-Lex). [Consultar artígo 167]

3.2.2.- Disposicións e documentos relativos ao Patrimonio Cultural
  • Directiva 2014/60/UE del Parlamento Europeo y del Consejo, de 15 de mayo de 2014, relativa a la restitución de bienes culturales que hayan salido de forma ilegal del territorio de un Estado miembro, y por la que se modifica el Reglamento (UE) n ° 1024/2012 (refundición). DOUE 59, 28/05/2014. (Descarga: EUR-Lex).
  • Reglamento (CEE) nº 3911/92 del Consejo, de 9 de diciembre de 1992, relativo a la exportación de bienes culturales. DO L 395 de 31/12/1992. (Descarga: EUR-Lex).
  • Resolución del Consejo, de 16 de noviembre de 2007 , relativa a una Agenda Europea para la Cultura. DO C 287 de 29.11.2007. (Descarga: EUR-Lex).
  • Conclusiones del Consejo y de los representantes de los Gobiernos de los Estados miembros, reunidos en el seno del Consejo, sobre la promoción de la diversidad cultural y el diálogo intercultural en las relaciones exteriores de la Unión Europea y de sus Estados miembros. DO C 320, 16.12.2008. (Descarga: EUR-Lex).
  • Conclusiones del Consejo sobre la cultura en las relaciones exteriores de la UE, con énfasis en la cultura en la cooperación para el desarrollo. DO C 417, 15/12/2015. (Descarga: EUR-Lex).
  • Comunicación conjunta al Parlamento Europeo y al Consejo. Hacia una estrategia de la UE para las relaciones culturales internacionales. JOIN/2016/029 final. (Descarga: EUR-Lex).
  •  
3.3.- Disposicións, estratexias e plans de ámbito Estatal

3.3.1.- Instrumentos de ratificación sobre Patrimonio Cultural
 
  • Instrumento de ratificación de la Convención sobre la protección del Patrimonio cultural subacuático, hecho en París el 2 de noviembre de 2001. BOE 55, 05/03/2009. (Descarga: BOE).
  • Instrumento de ratificación de la Convención para la salvaguardia del Patrimonio Cultural Inmaterial, hecho en París el 3 de noviembre de 2003. BOE 31, 05/02/2007. (Descarga: BOE).
  • Instrumento de aceptación de 18 de marzo de 1982, de la Convención sobre la Protección del Patrimonio Mundial, Cultural y Natural, hecha en París el 23 de noviembre de 1972. BOE 156, 01/07/1982. (Descarga: BOE).
  • Instrumento de Ratificación del Convenio Europeo para la protección del patrimonio arqueológico (revisado), hecho en La Valeta el 16 de enero de 1992. BOE 173, 20/07/2011. (Descarga: BOE).
 
  • 3.3.2.- Lexislación sobre Patrimonio Cultural
  •  
  • Ley 16/1985, de 25 de junio, del Patrimonio Histórico Español. BOE 155, 29/06/1985. Texto original. (Descarga: BOE).
  • Ley 16/1985, de 25 de junio, del Patrimonio Histórico Español. BOE 155, 29/06/1985. Texto consolidado 30/10/2015. (Descarga: BOE).
  • Ley 10/2015, de 26 de mayo, para la salvaguardia del Patrimonio Cultural Inmaterial. BOE 126, 27/05/2015. (Descarga: BOE).
  • Ley 1/2017, de 18 de abril, sobre restitución de bienes culturales que hayan salido de forma ilegal del territorio español o de otro Estado miembro de la Unión Europea, por la que se incorpora al ordenamiento español la Directiva 2014/60/UE, del Parlamento Europeo y del Consejo de 15 de mayo de 2014. BOE 93, 19/04/2017. (Descarga: BOE).
  • Real Decreto 1708/2011, de 18 de noviembre, por el que se establece el Sistema Español de Archivos y se regula el Sistema de Archivos de la Administración General del Estado y de sus Organismos Públicos y su régimen de acceso. BOE 284, 25/11/2011. (Descarga: BOE).
  • Real Decreto 1164/2002, de 8 de noviembre, por el que se regula la conservación del patrimonio documental con valor histórico, el control de la eliminación de otros documentos de la Administración General del Estado y sus organismos públicos y la conservación de documentos administrativos en soporte distinto al original. BOE 274. 15/11/2002. Texto consolidado 07/11/2007. (Descarga: BOE).
  • Real Decreto 1164/2002, de 8 de noviembre, por el que se regula la conservación del patrimonio documental con valor histórico, el control de la eliminación de otros documentos de la Administración General del Estado y sus organismos públicos y la conservación de documentos administrativos en soporte distinto al original. BOE 274. 15/11/2002. (Descarga: BOE).
  • Real Decreto 1680/1991, de 15 de noviembre, por el que se desarrolla la disposición adicional novena de la Ley 16/1985, de 25 de junio, del Patrimonio Histórico Español, sobre garantía del Estado para obras de interés cultural. BOE 285. 28/11/1991. (Descarga: BOE).
  • Real Decreto 111/1986, de 10 de enero, de desarrollo parcial de la Ley 16/1985, de 25 de junio, del Patrimonio Histórico Español. Texto consolidado. 09/02/2002. (Descarga: BOE).
  • Real Decreto 111/1986, de 10 de enero, de desarrollo parcial de la Ley 16/1985, de 25 de junio, del Patrimonio Histórico Español. Texto original. (Descarga: BOE).
  • Decreto de 12 de noviembre de 1931 disponiendo que los Protocolos de más de cien años de antigüedad queden incorporados al servicio del Cuerpo facultativo de Archiveros, Bibliotecarios y Arqueólogos para reorganizarlos como Archivos históricos. Gaceta 317, 13/11/1931. (Descarga: BOE).

3.4.- Disposicións, estratexias e plans de ámbito Galego.

3.4.1.- Normativa básica
  •  
  • Lei 5/2019, do 2 de agosto, do patrimonio natural e da biodiversidade de Galicia. DOG 149, 7/08/2019. (Descarga DOG).
  • Ley 5/2019, de 2 de agosto, del patrimonio natural y de la biodiversidad de Galicia. DOG 149. 7/08/2019 (Descarga: DOG).
     
  • Lei 5/2016, do 4 de maio, do Patrimonio cultural de Galicia. DOG 92, 16/05/2016. (Descarga: DOG).
  • Lei 7/2014, 7/2014, do 26 de setembro, de arquivos e documentos de Galicia. DOG 191, 07/10/2014 (Descarga: DOG).
  • Resolución do 31 de xaneiro de 2017, da Dirección Xeral de Patrimonio Cultural, pola que se incoa o expediente para declarar como ben de interese cultural o arquipélago de Sálvora, coa categoría de paisaxe cultural. DOG 36, 21/02/2017. (Descarga: DOG).
  • Resolución do 31 de agosto de 2016, da Dirección Xeral do Patrimonio Cultural, pola que se inclúe no Censo do patrimonio cultural a técnica tradicional da construción coa pedra en seco como manifestación do patrimonio cultural inmaterial. DOG 186, 29/09/2016. (Descarga: DOG).
 
  •  
______________________________
 
(*) - Nota do Webmaster:  Para os aspectos relativos ao Patrimonio Natural consúltese os acordos internacionais, normativa europea, estatal e autonómica referente aos compoñentes da  xeodiversidad, biodiversidade e dos espazos naturais que se inclúen nas distintas seccións desta web.