1.- A problemática das especies exóticas invasoras

As especies exóticas invasoras constitúen, xunto coa degradación e perda de hábitats, a sobreexplotación dos recursos naturais, a contaminación, e o cambio climático, os principais factores causantes da perda de biodiversidade no Planeta. Os seus efectos negativos son moi importantes, tanto no medio terrestre como o mariño, e con repercusións non só ecolóxicas, senón tamén económicas, sanitarias e sociais.

A nivel mundial estimase que os custos das invasións biolóxicas entre os anos 1970 e 2017 foron de case 1.300 billóns de dólares, cun custo medio anual duns 26,8 mil millóns de dólares (Diagne, 2021). Esta cifra e claramente superior aos custos de conservación para reducir o risco de extinción para todas as especies, que require 4.000 millóns de dólares anuais, así como os gastos estimados en establecer e manter areas protexidas, nos que se invisten anualmente uns 58.000 millóns de dólares (McCarthy et al., 2012). Dentro do ámbito Mediterráneo estimase que os custos totais das accións destinadas a contención das invasións biolóxicas entre os anos 1990 e o 2017 ascenderon a 27,3 mil millóns de dólares, cun custo medio anual de 975,5 millóns de dólares (Kourantidou et al., 2021).

As estimacións relativas a cantidade e efectos das especies exóticas invasoras en Europa mostran unha preocupante situación que se agrava co paso dos anos. No territorio da Unión Europea documentouse a presenza de máis de 10.000 especies exóticas, das que polo menos un 10-15% compórtanse como organismos invasores en distintos territorios bioxeográficos da Unión. En España, cunha riqueza de plantas vasculares próxima ás 9.000 especies, a porcentaxe de especies exóticas invasoras supera o 15%. Os datos dispoñibles para Galicia son igualmente alarmantes, xa que, do total da flora vascular, próxima ás 2.400 especies, entre o 5-10% teñen un claro comportamento como especie exótica invasora.

Moitas das especies exóticas invasoras presentes en Galicia foron introducidas en distintos momentos históricos como consecuencia da actividade humana, tanto de forma intencionada buscando un aproveitamento ou utilidade particulares (plantas cultivadas como alimentos, produción de madeira, fibras, compostos químicos, valor ornamental etc.)/ etc.) como de forma non intencionada, favorecéndose o transporte ou desprazamento dos seus propágulos en embarcacións, mercadorías, substratos etc.

As condicións bioxeográficas, históricas e sociais, determinan que o territorio galego sexa un lugar extraordinariamente vulnerable fronte á chegada de especímenes exóticos, moitos dos cales logran establecerse e expandirse afectando negativamente o estado de conservación dos ecosistemas naturais-seminaturales e dos agrosistemas, ao remplazarlos ou alterar a súa composición, estrutura e funcionamento. As afeccións das especies exóticas invasoras adquiren unha maior gravidade cando afectan a hábitats de interese comunitario ou aos hábitats que acollen especies protexidas de flora e fauna silvestre, provocando a súa alteración, cando non a súa completa perda.

O amplo consenso que nos últimos anos creouse na Unión Europea tanto en ámbito científico como na social contorna á necesidade de erradicar ou mitigar os efectos negativos causados polas especies exóticas invasoras, parece non atopar unha resposta apropiada en Galicia, xa sexa pola súa ineficaz política ambiental, ou dando pábulo desde diversos organismos e administracións con competencias neste ámbito a empresas e particulares cuxos beneficios se sustentan modelos que antepoñen a maximización no aproveitamento dos recursos naturais fronte ao seu uso racional e sostible, en cumprimento dos acordos internacionais e das propias políticas establecidas pola Unión Europea e o Estado español. Deste xeito, chegouse a negar a condición de especies exóticas invasoras en Galicia a especies arbóreas que teñen un aproveitamento económico, como é o caso de Eucalyptus globulus, falseando toscamente os seus efectos negativos sobre o medio ambiente, e descartando a aplicación de calquera tipo de medida para o seu control ou a aplicación de gravames a quen se lucran co seu cultivo irracional e insostible.

2.- Primeiras políticas sobre especies exóticas invasoras

O estudo das especies exóticas invasoras como factor de cambio e alteración do medio ambiente non espertou o interese dos científicos ata a segunda metade do século XX, sendo destacable neste ámbito o traballo de Charles Elton (1958), ao que seguiron outros estudos e os primeiros programas de avaliación a nivel rexional e global.

Cume da Terra (1992): Cume de Río

En 1992, durante o transcurso do Cume da Terra, celebrada Río de Janeiro (Brasil), asinouse o Convenio sobre a Diversidade Biolóxica (CDB, 1992), que supuxo un importante cambio de paradigma entre a relación do home co medio ambiente, establecendo as bases e as directrices da política de conservación e uso racional da biodiversidade das décadas seguintes. O texto do Convenio sobre a Diversidade Biolóxica non inclúe unha definición de especie invasora, aínda que recolle a obrigación, nos países signatarios, de establecer medidas conducentes a: “impedir que se introduzan, controlar ou erradicar as especies exóticas que ameacen a ecosistemas, hábitats ou especies” (CDB, 1992, art. 8.h). Posteriormente, durante a Conferencia das Partes no Convenio sobre a Diversidade Biolóxica (A Haia, 2002), adoptouse a Decisión VI/23. Especies exóticas que ameazan aos ecosistemas, os hábitats ou as especies (CDB, 2002), que inclúe un anexo onde se fixan os Principios de orientación para a prevención, introdución e mitigación de impactos de especies exóticas que ameazan os ecosistemas, os hábitats ou as especies. Este anexo incorpora unha definición de especie exótica que se refire a “as especies, subespecies ou taxón inferior, introducidas fóra da súa distribución natural no pasado ou actualmente; inclúe calquera parte, gametos, sementes, ovos ou propágulos das devanditas especies que poderían sobrevivir e subsiguientemente reproducirse” (CDB, 2002). Paralelamente, define “especies exóticas invasoras”, como “as especies invasoras cuxa introdución e/o difusión ameazan á diversidade biolóxica” (CDB, 2002).

Política ambiental e actuacións na Unión Europea

Os obxectivos da política da Unión Europea en materia de medio ambiente recóllense no Tratado de Funcionamento da Unión (versión consolidada DOUE 30/03/2010), no que se indica que esta “terá como obxectivo alcanzar un nivel de protección elevado, tendo presente a diversidade de situacións existentes nas distintas rexións da Unión. Basearase nos principios de cautela e de acción preventiva, no principio de corrección dos atentados ao medio ambiente, preferentemente na fonte mesma, e no principio de quen contamina paga” (art. 191.2).

Estes principios foron incorporados claramente nas primeiras Directivas relativas á protección da natureza e nelas establécense tamén as primeiras referencias da normativa europea relativas á xestión das especies exóticas. Así, as Directiva Aves (Directiva 79/409/UE do Consello, do 2 de abril de 1979, relativa á conservación das aves silvestres DOCE 103, 25/04/1979 modificada pola Directiva 2009/147/CE do Parlamento Europeo e do Consello, do 30 de novembro de 2009, relativa á conservación das aves silvestres. DOUE 20, 26/01/2003) recolle, no seu artigo 11, que “Os Estados membros velarán por evitar que a eventual introdución de especies de aves que non vivan normalmente en estado salvaxe no territorio europeo dos Estados membros prexudique á flora e a fauna locais. Consultarán respecto diso á Comisión”. Unha redacción similar fíxase no Directiva Hábitat (Directiva 92/43/CEE do Consello do 21 de maio de 1992 relativa á conservación dos hábitats naturais e da fauna e flora silvestres. DOCE 206, 22/07/1992), no seu artigo 22.2, onde se indica que os Estados membros “garantirán que a introdución intencionada na natureza dunha especie que non sexa autóctona do seu territorio regúlese de modo que non prexudique á fauna e flora silvestres autóctonas nin aos seus hábitats naturais na súa zona de distribución natural e, se o considerasen necesario, prohibirán dita introdución. Comunicarase ao comité, para a súa información, o resultado dos estudos de avaliación realizados”.

Estratexia en favor da Diversidade Biolóxica na Unión Europea (1998).

Tras a celebración do Cume da Terra de Rio (1992), a Comunidade Económica Europea ratificou no ano 1993 o Convenio sobre a Diversidade Biolóxica (CDB, 1992) e, posteriormente, a Comisión Europea adoptou a Estratexia en favor da Diversidade Biolóxica (CE, 1998), na que se configurou un marco xeral para a elaboración de políticas e instrumentos comunitarios que permitan cumprir as obrigacións do Convenio sobre a Diversidade Biolóxica. A estratexia céntrase en catro temas principais: conservación e uso sostible da diversidade biolóxica, repartición dos beneficios derivados da utilización dos recursos xenéticos, investigación, determinación, supervisión e intercambio de información e educación, formación e sensibilización. Acorde con estes temas, fíxanse e perseguen uns obxectivos concretos, sometendo algúns deles a plans de acción.

Na Estratexia en favor da Diversidade Biolóxica (CE, 1998) considérase que: “a presenza ou a introdución de especies ou subespecies estrañas pode causar desequilibrios e cambios nos ecosistemas, así como ter repercusións potencialmente irreversibles, mediante hibridación ou competencia, nos compoñentes autóctonos da diversidade biolóxica. Atendendo ao principio de precaución, a Comunidade debe tomar medidas encamiñadas a evitar que as especies estrañas redunden en prexuízo dos ecosistemas, as especies prioritarias ou os hábitats do que dependen e a controlar, xestionar e, sempre que sexa posible, eliminar os riscos que entrañan”. É importante destacar o carácter pouco preciso do termo empregado na versión castelá da Estratexia (CE, 1998) para aludir ás especies introducidas ou exóticas (“especie estraña”), pero a súa interpretación non deixa lugar a dúbidas se se compara cos utilizados na versión portuguesa (“espécies não natives”), francesa (“espèces exotiques”) ou inglesa (“alien species”).

As avaliacións sobre o estado da biodiversidade desenvolvidas a partir do Cume de Rio, puxeron en evidencia a acelerada perda de biodiversidade que sofre o planeta, ante a que a Unión Europea impulsou o desenvolvemento de distintas actuacións internacionais encamiñadas a reducir substancialmente a perda de biodiversidade antes do 2010.

Cume Mundial sobre o Desenvolvemento Sostible (2002)

No Cume Mundial sobre o Desenvolvemento Sostible de Johannesburgo (2002), acordouse aplicar de forma máis eficiente e coherente os obxectivos do Convenio de Diversidade Biolóxica, expondo para iso un conxunto de actuacións que deberían permitir que no ano 2010 producísese unha redución importante do ritmo de perda da diversidade biolóxica. Para iso, entre as 20 medidas establecidas incluíuse unha referida a “fortalecer os esforzos nacionais, rexionais e internacionais por limitar as especies exóticas invasoras, que son unha das principais causas da perda da diversidade biolóxica, e impulsar a elaboración dun programa de traballo eficaz en todos os niveis sobre as especies exóticas invasoras” (ONU, 2002).

Plan de Acción en favor da Biodiversidade (CE, 2006).

Amparada nesta iniciativa, Unión Europea revisou o grao de cumprimento e eficacia da Estratexia para a Biodiversidade da UE e os seus plans de acción asociados, poñéndose de relevo que, aínda que se estableceu o marco político, faltaba, polo xeral, o compromiso para levalo a cabo. Por iso, a Unión Europea, decidiu redobrar esforzos e adoptou, en xuño do 2006, un novo e ambicioso Plan de Acción en favor da Biodiversidade (CE, 2006).

No ano 2004, o Consello de Europa promoveu a redacción da Estratexia Europea sobre Especies Invasoras (Genovesi & Shine, 2004), que se elaborou seguindo as directrices adoptadas en 2002 pola sexta Conferencia das Partes do Convenio sobre a Diversidade Biolóxica. Anos máis tarde, aprobouse o Plan de Acción en favor da Biodiversidade da Unión Europea (CE, 2006), no que se destacan as alarmantes porcentaxes de degradación dos hábitats e de extinción das especies na Unión Europea, identificando como factores de ameaza sobre a biodiversidade: 1) a modificación da utilización dos chans, que implica a fragmentación, a degradación e a destrución dos hábitats, 2) o cambio climático, que destrúe algúns hábitats e certos organismos vivos, perturba os ciclos de reprodución, empuxa aos organismos móbiles a desprazarse etc., 3) a sobreexplotación dos recursos biolóxicos, 4) a difusión de especies exóticas invasivas, 5) a contaminación dos medios naturais e dos hábitats, 6) A globalización, que aumenta a presión debida ao comercio e 7) a mala gobernanza.

O Plan de Acción en favor da Biodiversidade da Unión Europea (CE, 2006), identificou 4 grandes ámbitos de actuación política e expuxo 10 obxectivos clave para alcanzar a meta no ano 2010 e iniciar a recuperación da biodiversidade. Estes traducíronse, á súa vez, en máis de 150 accións prioritarias e medidas de apoio tanto a nivel nacional como europeo. O primeiro ámbito de actuación: “Biodiversidade na Unión Europea”, englobou 5 obxectivos, entre os cales se inclúe o de “reducir de modo substancial o impacto na biodiversidade da Unión Europea das especies exóticas invasivas e dos genotipos exóticos”. No ano 2008, a Comisión elaborou a comunicación “Cara a unha estratexia da Unión Europea sobre especies invasoras. Comisión Europea” (CE, 2008), na que se abordou a situación das especies exóticas invasoras no ámbito da Unión Europea.

Ano Internacional da Biodiversidade (ONU - 2010).

Na celebración do Ano Internacional da Biodiversidade (2010), auspiciado polas Nacións Unidas, identificouse novamente ás especies exóticas como un factor crave na perda de biodiversidade do Planeta, establecéndose que “O transporte de plantas, animais e microorganismos, de forma deliberada ou accidental, a unha zona fóra do seu medio xeográfico natural, pode causar serios danos ás especies autóctonas ao competir con elas polos alimentos, coméndollas, propagando enfermidades, ocasionando cambios xenéticos mediante a reprodución intermedia con especies ou poboacións autóctonas e perturbando diversos aspectos da rede trófica e o medio ambiente físico.” Segundo os datos recolleitos en 57 países distintos, atopáronse máis de 530 especies exóticas cun demostrado impacto sobre a biodiversidade, o que dá lugar a unha media de aproximadamente 50 especies por país (e unha oscilación de 9-200 especies).

Plan Estratéxico para a Diversidade Biolóxica 2011-2020

Ante a incapacidade para cumprir os obxectivos de redución da perda de biodiversidade no 2010, produciuse a nivel internacional e europeo unha reformulación dos obxectivos e accións, expondo como horizonte temporal para o seu cumprimento o ano 2020 e o 2050. A nivel internacional, estas propostas foron realizadas no seo do Convenio de Diversidade Biolóxica, aprobándose na reunión celebrada en 2010 en Nagoya, Xapón (18-29/10/2010), o Plan Estratéxico para a Diversidade Biolóxica 2011-2020. O Plan expón como obxectivo global para o ano 2050 que a diversidade biolóxica fose valorada, conservada, restaurada e utilizada en forma racional, mantendo os servizos dos ecosistemas, sostendo un planeta san e brindando beneficios esenciais para todos, mentres que como misión a medio prazo (ano 2020) estableceuse a necesidade de “Tomar medidas efectivas e urxentes para deter a perda de diversidade biolóxica a fin de asegurar que, para 2020, os ecosistemas sexan resilientes e sigan fornecendo servizos esenciais asegurando, deste xeito, a variedade da vida do Planeta e contribuíndo ao benestar humano e á erradicación da pobreza. A este fin, as presións sobre a diversidade biolóxica redúcense, os ecosistemas restáuranse, os recursos biolóxicos utilízanse de maneira sostible e os beneficios que xorden da utilización dos recursos xenéticos compártense en forma xusta e equitativa; provense recursos financeiros adecuados, mellóranse as capacidades, se transversalizan as cuestións e os valores relacionados coa diversidade biolóxica, aplícanse eficazmente as políticas adecuadas, e a adopción de decisións baséase en fundamentos científicos sólidos e o enfoque de precaución”.

O Plan Estratéxico para a Diversidade Biolóxica 2011-2020 integra as coñecidas como Metas de Aichi, reunidas en 4 obxectivos estratéxicos. O primeiro (Obxectivo estratéxico A) destínase a abordar as causas subxacentes da perda de diversidade biolóxica mediante a incorporación da diversidade biolóxica en todos os ámbitos gobernamentais e da sociedade. Este obxectivo agrupa 4 metas das que a Meta-3 ten unha directa implicación sobre a regulación de usos de especies exóticas invasoras en territorios como Galicia, onde o uso destas está vinculado directa ou indirecta á cobranza de incentivos públicos. Para 2020, como moi tarde, elimináronse, eliminado gradualmente ou reformado os incentivos, incluídos os subsidios, prexudiciais para a diversidade biolóxica, a fin de reducir ao mínimo ou evitar os impactos negativos, e desenvolvéronse e aplicado incentivos positivos para a conservación e utilización sostible da diversidade biolóxica de conformidade co Convenio e outras obrigacións internacionais pertinentes e en harmonía con eles, tomando en conta as condicións socioeconómicas nacionais.

O Obxectivo estratéxico B.- Reducir as presións directas sobre a diversidade biolóxica e promover a utilización sostible, desenvólvese a través de 6 metas que inciden en garantir a conservación dos ecosistemas naturais e reducir os factores adversos de carácter antrópico aos que son sometidos en distintos territorios. En particular, na Meta-6 establécese que “Para 2020, reduciuse polo menos á metade e, onde resulte factible, reduciuse ata un valor próximo a cero o ritmo de perda de todos os hábitats naturais, incluídos os bosques, e reduciuse de maneira significativa a degradación e fragmentación.”, mentres que na Meta-7 afírmase que “Para 2020, todas as reservas de peces e invertebrados e plantas acuáticas xestiónanse e cultivan de maneira sostible e lícita e aplicando enfoques baseados nos ecosistemas, de maneira tal que se evite a pesca excesiva, establecéronse plans e medidas de recuperación para todas as especies esgotadas, as actividades de pesca non teñan impactos prexudiciais importantes nas especies en perigo e os ecosistemas vulnerables, e os impactos da pesca nas reservas, especies e ecosistemas atópense dentro de límites ecolóxicos seguros ”e na Meta-8 exponse que “Para 2020, as zonas destinadas a agricultura, acuicultura e silvicultura xestionaranse de maneira sostible, garantíndose a conservación da diversidade biolóxica”.

A Meta-9 refírese especificamente ás especies exóticas invasoras da seguinte maneira: “Meta-9. Para 2020, identificáronse e priorizado as especies exóticas invasoras e vías de introdución, controláronse ou erradicado as especies prioritarias, e establecéronse medidas para xestionar as vías de introdución a fin de evitar a súa introdución e establecemento.”

Estratexia da Unión Europea sobre a Biodiversidade ata 2020

O Plan Estratéxico para a Diversidade Biolóxica 2011-2020 foi desenvolto na Unión Europea a través da Estratexia da Unión Europea sobre a Biodiversidade ata 2020: o noso seguro de vida e capital natural (CE, 2011) que, á súa vez, está integrada na Estratexia Europea 2020. O obxectivo 5 do Plan europeo refírese de forma específica ás especies exóticas invasoras “Obxectivo 5.- Loita contra as especies exóticas invasoras: Determinar e xerarquizar por orde de prioridade, non máis tarde de 2020, as especies exóticas invasoras e as súas vías de penetración, controlar ou erradicar as especies prioritarias e xestionar as vías de penetración para impedir a irrupción e o establecemento de novas especies” e inclúe dúas accións específicas:

Actuación desenvolvidas en España

De forma paralela, o Goberno de España, foi integrando a través de distintas estratexias e normas os acordos internacionais relativos á problemática derivada das especies exóticas invasoras. Este proceso adaptativo foi aos poucos confluíndo coas iniciativas internacionais, como evidencian de maneira notoria os distintos documentos elaborados: Estratexia española para a conservación e o uso sostible da Diversidade Biolóxica (GE, 1998), Plan estratéxico do Patrimonio Natural e da Biodiversidade 2011-2017 (GE, 2011) e a Estratexia Española de Conservación Vexetal 2014-2020 (GE, 2014).

O Plan estratéxico do Patrimonio Natural e da Biodiversidade 2011-2017 (GE, 2011) desenvolveu os contidos da Lei 42/2007, do 13 de decembro do Patrimonio Natural e da Biodiversidade (BOE 229, 14/12/2007), aliñándose, ademais, cos compromisos asumidos por España no ámbito internacional e comunitario, en especial os derivados do Plan Estratéxico do Convenio sobre a Diversidade Biolóxica 2011 2020, e da Estratexia da Unión Europea sobre a Biodiversidade ata 2020 (CE, 2011). Este Plan identifica as cinco principais presións ambientais que son responsables da perda de biodiversidade no territorio español (perda de hábitats, sobreexplotación, contaminación, especies exóticas invasoras e o cambio climático), considerando que estes elementos adversos para a biodiversidade mantivéronse constantes nos últimos anos ou, mesmo, intensificáronse. Paralelamente, considera que a escasa sensibilización social e o feito de que o valor económico da biodiversidade non se vexa reflectido nos procesos de toma de decisións contribúen gravemente á perda da biodiversidade. Entre as consecuencias ecolóxicas das especies exóticas invasoras, o Plan (GE, 2011), resalta os impactos sobre os individuos (competencia, depredación), o plano xenético (hibridación), a dinámica de poboacións (extinción), as comunidades (redución da diversidade biolóxica) e os ecosistemas (cambios no medio físico) e o seu impacto económico asociado ten relación tanto con perdas de rendemento económico das actividades humanas (perdas en colleitas, diminución do éxito reprodutivo de especies domésticas etc.)/ etc.) como cos custos directos derivados de combater as invasións biolóxicas. Neste documento, considérase que a presenza destas especies en Europa aumentou de forma exponencial ao longo do século XX, en congruencia coa súa expansión a escala mundial derivada, entre outras causas, da maior mobilidade de persoas nun mundo globalizado, a intensidade dos intercambios comerciais, os cambios nos sistemas de produción e dos desequilibrios nos ecosistemas. Ademais, o cambio climático representa un factor agravante sobre esta complexa situación.

O Plan Estratéxico do Convenio sobre a Diversidade Biolóxica 2011-2020 fixa como meta protexer, conservar e restaurar a natureza en España e reducir as súas principais ameazas. Cun obxectivo específico destinado a establecer mecanismos para a prevención da entrada, detección, erradicación e control das especies exóticas invasoras, para os que se dispoñería dun orzamento de 10.000.000 € para os 6 anos de vixencia do Plan, equivalente a un 33.000 €/ano por provincia. Unha cifra mínima para combater a alarmante situación xerada no territorio español polas especies exóticas invasoras.

A situación en Galicia.

A análise histórica do proceso de implantación da lexislación ambiental en Galicia, a diferenza doutras Comunidades Autónomas, mostra que este territorio é reticente a adaptar, e menos aínda desenvolver, os obxectivos e actuacións nesta materia derivadas dos acordos internacionais ou das propias estratexias da Unión Europea. Debemos lembrar que, na actualidade, a normativa básica en materia de conservación da biodiversidade galega é a Lei 9/2001 de Conservación da Natureza, unha norma que xa no seu momento de aprobación resultaba minimalista e que, co tempo, foi quedado cada vez maís obsoleta ao non adoptarse, tras máis de 17 anos, aos importantes cambios experimentados pola normativa europea e estatal. Esta situación queda patente na “Estratexia galega para a conservación e ou uso sostible dá biodiversidade” (EGBD, 2001), un documento que naceu con numerosas carencias e que se mantivo inmutable ata a actualidade, e que nunca foi oficialmente tramitado como una estratexía e por lo tanto nunca foi aprobada.

3.- O marco político actual.

Estrataxía de Biodiversidade da Unión Europea (2030).

No ano 2020 aprobouse a nova Estratexia de Biodiversidade da Unión Europea, cun período de vixencia ata 2030 (COM (2020) 380 final. Comunicación da Comisión ao Parlamento Europeo, ao Consello, ao Comité Económico e Social Europeo e ao Comité das Rexións. Estratexia da UE sobre a biodiversidade de aquí a 2030. Reintegrar a natureza nas nosas vidas. Bruxelas, 20.5.2020).

A Estratexia enumera os 5 principais factores directos da perda de biodiversidade na Unión Europea: 1.- Os cambios nos usos do solo e do mar, 2.- A sobre-explotación, 3.- O cambio climático, 4.- A contaminación e 5.- As especies exóticas invasoras.
 
Considera ademais que as especies exóticas invasoras poden socavar enormemente os esforzos por protexer e recuperar a natureza. Ademais de causar graves danos á natureza e a economía, moitas especies exóticas invasoras facilitan tamén o brote e a propagación de enfermidades infecciosas que supoñen unha ameaza para os seres humanos e a vida silvestre.
 
O índice de liberación de especies exóticas invasoras aumentou nos últimos anos. Das 1.872 especies que na actualidade considéranse ameazadas en Europa, 354 o estan por especies exóticas invasoras. Se non se adoptan medidas de control eficaces, seguirá aumentando a taxa de invasión e agravaranse os riscos para a natureza e a nosa saúde.  Ademais, debe acelerarse a aplicación do Regulamento da UE sobre especies exóticas invasoras e outros actos lexislativos e acordos internacionais que sexan pertinentes.
 
A Estratexia expón así o obxectivo de reducir ao mínimo e, cando sexa posible, deter totalmente a introdución e o establecemento de especies exóticas no medio ambiente da UE. O que se pretende é xestionar as especies exóticas invasoras establecidas e reducir nun 50 % o número de especies da Lista Vermella que están ameazadas por elas.

Marco Mundial de Biodiversidade de Kunming-Montreal

En decembro do 2022 durante a celebración da XV reunión da Conferencia das Partes do Convenio sobre Diversidade Biolóxica (CBD), aprobouse o “Marco Mundial de Biodiversidade de Kunming-Montreal”, vixente ata o 2050.

O Marco mundial inclúe catro obxectivos a longo prazo (2050) centrados na conservación e no uso sostible da biodiversidade, no acceso aos recursos xenéticos da biodiversidade e á repartición xusta e equitativa dos beneficios que xeren, e no financiamento de todas as medidas necesarias en favor da biodiversidade. Para o cumprimento destes 4 obxectivos exponse 20 metas, unha delas correspóndense co control das especies invasoras:

META 6.- Eliminar, minimizar ou reducir as especies exóticas invasoras ou mitigar os seus impactos na biodiversidade e os servizos dos ecosistemas mediante a detección e a xestión das vías de introdución das especies exóticas, previndo a introdución e o establecemento de especies exóticas invasoras prioritarias, reducindo as taxas de introdución e establecemento doutras especies exóticas invasoras coñecidas ou potenciais en polo menos un 50 % para 2030, e erradicando ou controlando as especies exóticas invasoras, en especial en lugares prioritarios, como as illas.