Banco de Datos

Lista Vermella: España



Segundo a IUCN no ano 2022, España albergaba unhas 85.000 especies de animais, fungos e plantas. Esta cifra representa o 54% das especies que habitan en Europa e preto do 5% das especies coñecidas. Un número importante destas especies han catalogadas pola Lista Vermella de UICN (e/o por Catálogos Nacionais e/o Rexionais) recibindo algún tipo de atención de conservación, outras moitas aínda non foron revisadas e listadas. Das 85.000 especies presentes en España, unha proporción significativa (12%) están ameazadas a nivel europeo, conforme á Lista Vermella da UICN, polo que é de gran importancia exercer unha xestión eficaz para protexelas dentro do territorio español.

En outubro de 2022, España contaba con 9.089 especies incluídas a nivel global, rexional e/o nacional nalgunha das categorías de ameaza propostas pola Lista Vermella da UICN (Figura 1). Este número non recolle ás 26 especies categorizadas como “NA” (Non Aplicable), xa que a súa presenza en España é de carácter marxinal (a súa poboación no territorio non excede o 1% da poboación total). Das especies avaliadas, o 95% corresponderon a especies nativas, englobándose no 5% restante as especies con orixe incerta, introducidas ou reintroducidas, errantes e extintas en territorio español.

A maior parte das especies que foron avaliadas en España corresponden a plantas, artrópodos, peixes óseos e moluscos. De acordo ás conclusións presentadas nas súas correspondentes fichas en Lista Vermella UICN, as maiores ameazas ás que se enfrontan estas especies son, na súa maioría, de carácter antropogénico. A perda, degradación e fragmentación do hábitat foi identificada como unha das máis graves. No caso de especies de auga doce, as ameazas máis importantes inclúen a extracción excesiva de auga, que en moitos casos vese agravada polo aumento das secas debido ao cambio climático, a contaminación e a introdución de especies exóticas con potencial invasor. Outras ameazas para considerar proveñen da intensificación agrícola, acuícola e gandeira, como resultado da urbanización e o turismo.

 
IUCN - Datos España (2022)
 

A Táboa 2 mostra unha listaxe da distribución por grupos e status das 2.099 especies en España que necesitan unha reevaluación (non se representan aquelas especies con categoría de ameaza NA, EX, EW e RE, xa que son especies que non se xestionan na natureza). Cunha ampla maioría, o 36% das fichas desactualizadas, corresponden a plantas, seguido dos moluscos cun 28%. O 36% restante está representado por artrópodos, peixes óseos, réptiles, mamíferos, anfibios, condrictios, cnidarios, outros peixes e equinodermos, en orde decrecente.
 
*[2] La proporción de especies amenazadas en este informe se calculó de la siguiente manera: (EW + CR + EN + VU) / (número total de especies evaluadas – EX – RE – DD). Dado que el número de especies amenazadas a menudo es incierto porque no se sabe si las especies DD están realmente amenazadas o no, esta fórmula considera que las especies DD están igualmente amenazadas como datos de especies suficientes.

2.- Atlas e Listas Vermellas de España

Briofitos & Fentos
  • Garilleti, R. & Albertos, B. (2012). Atlas y Libro Rojo de los Briófitos Amenazados de España. Madrid; Ministerio de Agricultura, Alimentación y Medio Ambiente. Organismo Autónomo Parques Nacionales. Madrid. 1-288. ISBN13: 978-84-8014-836-8. [MITERED]. 
Flora (vascular)

Lista Roja de Flora
Atlas y Libro Rojo de la flora vascular amenazada (AFA)
  • Taxones prioritarios (2004) [MITERED].
  • Adenda 2006. [MITERED].
  • Adenda 2008. [MITERED].
  • Adenda 2010. [MITERED].
  • Adenda 2017. [MITERED].
  • Información sobre la actualización de las fichas en las sucesivas adendas [MITERED].
  • Manual de Metodología AFA [MITERED].
Invertebrados
  • Verdú, J.R. & Galante, E. (2008). Atlas de los invertebrados amenazados de España (Especies en Peligro Crítico y En Peligro). Madrid: Ministerio de Medio Ambiente. Dirección General para la Biodiversidad. 1-340. ISBN-978-84-8014-753-8. [MITERED].
  • Verdú, J.R.; Numa, C. & Galante, E. (2011). Atlas y libro rojo de los invertebrados amenazados de España. Especies Vulnerables. Madrid: Ministerio de Medio Ambiente, Medio Rural y Marino. Dirección General de Medio Natural y Política Forestal. 2 Vol. ISBN-978-84-8014-794-1. Volumen 1 & Volumen 2. [MITERED]. Volumen 1. [MITERED]. Volumen 2. [MITERED].
  • Millán, A.; Sánchez-Fernández, D.; Abellán, P.; Picazo, F.; Carbonell, J.A.; Lobo, J.M. & Ribera, I. (2014). Atlas de los coleópteros acuáticos de España peninsular. Madrid: Ministerio de Agricultura, Alimentación y Medio Ambiente. 1-820. ISBN13: 978-84-491-1418-2. [MITERED]. 
Peces
  • Doadrio, I. (2002). Atlas y libro rojo de los peces continentales de España. Primera Edición 2001. Segunda Edición 2002. Madrid: Ministerio de Medio Ambiente. 1-376. ISBN 84-8014-313-4. [MITERED]. 
Anfibios & Reptiles
  • Pleguezuelos, J.M.; Márquez, R. & Lizana, M. (2002). Atlas y libro rojo de los anfibios y reptiles de España. Madrid: Ministerio de Medio Ambiente. (Segunda impresión). 1-587. ISBN: 84-8014-450-5. [MITERED].  
Aves
  • Martí, R. & Del Moral, J.C. (2003). Atlas de las aves reproductoras de España. Madrid. Ministerio de Medio Ambiente. D.G. de Conservación de la Naturaleza & Sociedad Española de Ornitología (SEO/BirdLife). [MITERED]
  • Del Moral, J.C.; Molina, B.; Bermejo, A. & Palomino, D. (2012). Atlas de las aves en invierno en España 2007-2010. Madrid; Ministerio de Agricultura, Alimentación y Medio Ambiente & SEO/Bird Life. 1-817. [MITERED]. 
Mamíferos
  • Palomo, L.J.; Gisbert, J. & Blanco, J.C. (2007). Madrid: Ministerio de Medio Ambiente. Dirección General para la Biodiversidad. 1-588. [MITERED].

3.- Mais información